Goede Vrijdag

De lijdensweg van de K5.

I. Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, veroordeelt de Krimpenerwaard tot verregaande samenwerking. Gemeenten moeten bereid zijn een deel van hun autonomie ter discussie te stellen, zegt hij in een bestuurlijk overleg met de burgemeesters. (november 2003)

II. SGBO, het onderzoeksbureau van de VNG, oordeelt hard over de Krimpenerwaard. De besluitvorming gaat te traag, de gemeenteraden hebben te weinig invloed en de meerwaarde van samenwerking blijft beperkt. Gemeenten moeten een duidelijke keuze maken: hun samenwerking verbeteren, of fuseren. Het kruis wordt op de schouders van de gemeenten gelegd. (september 2004)

III. De Krimpenerwaard valt voor de eerste maal. Hans Oosters, voorzitter van de K5, treedt af omdat de Krimpenerwaard stuurloos is geworden. Een deskundige van buiten moet de K5 redden. (december 2004)

IV. De Krimpenerwaard ontmoet haar heilige moeder. Een werkgroep Bestuurlijke en Organisatorische Vormgeving (BOV) komt met een reddingsplan: een Krimpenerwaardraad met een K5-bestuur en een eigen ambtelijk apparaat kan de samenwerking vlot trekken. (april 2005)

V. De nieuwe burgemeester van Bergambacht, Arie van Erk, verlicht het dragen van het kruis. ‘Je kunt niet veel alleen en dat moet je ook niet willen’, zegt hij in een interview. Van Erk wil het Krimpenerwaarddenken bevorderen. (september 2005)

VI. Vertrekkend burgemeester Dorothé Wassenberg van Schoonhoven veegt de samenwerkingsgedachte van Van Erk hardhandig van het gezicht. Ze voelt niets voor een gemeenschappelijke samenwerking en pleit voor één gemeente. (november 2005)

VII. De Krimpenerwaard struikelt voor de tweede maal als de nieuwe burgemeester van Schoonhoven, Dick de Cloe, meer tijd wil de besluitvorming over een gemeenschappelijke regeling. (januari 2006)

VIII. Troostende woorden van burgemeester Arie van Erk van Bergambacht: ‘De gemeenschappelijke regeling is misschien geen hamerstuk, maar het voorstel is wel enthousiast begroet.’ (februari 2006)

IX. De Krimpenerwaard valt alweer, voor de derde keer, als burgemeester Wim Cornelis van Gouda de verwachting uitspreekt dat er één grote Krimpenerwaardgemeente komt. ‘De problemen van kleine gemeenten worden steeds groter. Dat is ook de reden voor de samenwerking in de Krimpenerwaard geweest.’ (september 2006)

X. De Krimpenerwaard wordt van haar laatste waardigheid beroofd. In zijn eerste vergadering ruziet de Krimpenerwaardraad al en wijkt af van het voorstel van het Dagelijks Bestuur om de burgemeester van Ouderkerk, Thieu van de Wouw, tot voorzitter te benoemen. Het wordt Arie van Erk van Bergambacht. (januari 2007)

XI. Niemand minder dan minister Guusje ter Horst (Binnenlandse Zaken) slaat de eerste spijkers als zij schrijft dat zij voor het eind van 2008 van de Commissaris van de Koningin duidelijkheid wil over de bestuurlijke toekomst van de Krimpenerwaard. (april 2007)

XII. De Krimpenerwaard wordt er niet levendiger op als de burgemeesters van Nederlek en Schoonhoven zich kritisch uitlaten over de K5-samenwerking. Kees Veerhoek van Nederlek verlaat het zinkend schip en vertrekt naar Neder-Betuwe. Dick de Cloe van Schoonhoven pleit in zijn nieuwjaarsrede voor een gemeentelijke herindeling en brengt daarmee een pijnlijke wond toe in het toch al gehavende lichaam van de K5. (januari 2008)

XIII. De Krimpenerwaard ademt nog zwak als ze van het kruis wordt afgenomen door Gedeputeerde Staten, die eisen dat er vóór 1 mei van iedere gemeente een quick scan van de bestuurkracht ligt. Het zorgt voor een incidentele opleving in het gebied: waar bemoeit de provincie zich mee? Ze protesteren. Niet gezamenlijk, maar elk met een eigen brief. (januari 2008)

XIV. De Krimpenerwaard wordt er nog niet ingelegd, maar het graf is al gedolven. Gedeputeerde Martin van Engelshoven-Huls wacht met een standpunt over wel of niet herindelen tot de uitkomst van de bestuurskrachtmetingen bekend is; dat moet wel nog dit jaar gebeuren. PvdA-Statenlid Henk Letschert ziet er geen heil meer in. De samenwerking verloopt allerminst vlot, zegt hij: ‘De stemverhouding in de Krimpenerwaardraad is vaak vier tegen één. En dat Nederlek toenadering zoekt tot Krimpen aan den IJssel zegt ook iets over de K5.' (maart 2008)

Handdrukken

Er bestaat een leuke theorie dat de hele mensheid met elkaar is verbonden door maximaal zes handdrukken. Een mathematische kwestie: stel dat ik 300 mensen een hand heb gegeven, die op hun beurt ook 300 mensen een hand hebben gegeven, dan heb ik in twee handshakes al 90.000 mensen te pakken. Een mooie, solidaire gedachte, goed voor het internationale gemeenschapsgevoel. Met een wereldbevolking van zeven miljard zit je, volgens die redenering, slechts vier handdrukken bij George Bush vandaan.
'n Ongemakkelijk idee, dat laatste. Maar gelukkig ook van Nelson Mandela, om maar iemand anders te noemen. Of Fidel Castro.
Als ik die theorie op mezelf loslaat, kom ik een heel eind. Nu ben ik misschien geen goed voorbeeld, omdat ik door mijn werk met heel veel mensen in heel verschillende milieus in aanraking kom, maar iedereen die bijvoorbeeld de burgemeester van Ouderkerk een hand heeft gegeven zit via de Commissaris van de Koningin maar twee handjes bij de koningin vandaan. En dan gaat het vervolgens heel snel de wereld over.
De theorie klopt van geen kant, natuurlijk. Want ze gaat ervan uit dat iedereen er totaal verschillende netwerken op nahoudt, terwijl netwerken elkaar in hoge mate overlappen. En in het Amazonegebied leven prehistorische indianenstammen die nog nooit met blanken in aanraking zijn gekomen. En wat te denken van de ‘onaanraakbaren’, de paria’s in India die nooit iemand buiten hun eigen kaste een hand mogen geven?
Ik kom hier op door het bizarre debat binnen mijn partij over het hand geven in de Amsterdamse wijk Slotervaart. Wouter Bos vindt dat een hand geven de norm moet zijn in Nederland, Job Cohen vindt het niet zo erg wanneer islamitische straatcoaches vrouwen weigeren een hand te geven. Het is natuurlijk een discussie van niks, in ieder geval geen interne partijcrisis waard. Maar het tragische lot van de PvdA is helaas dat zij alles tot probleem weet te verheffen en daardoor weer een fijne reden heeft om elkaar de linkse kerk uit te vechten.
Overigens ben ik het met Cohen eens. Als zo’n straatcoach een vrouw vriendelijk groet door de hand op zijn moslimhart te leggen, vind ik dat van evenveel waarde als het geven van een hand. Het gaat om de norm, niet om de vorm, las ik in Trouw. En zo is het maar net.
Maar dat haalt wel die mooie theorie van de zes handdrukken onderuit. Als we gaan weigeren handen te geven, dan wordt het nooit wat met die virtuele menselijke keten die de hele wereldbevolking met elkaar verbindt. Weer iets om over door te somberen.