Toen ik nog journalist bij het Rotterdamse universiteitsblad Quod Novum was, kieperden mijn collega’s en ik regelmatig de vuilnisbak van het College van Bestuur leeg en pluisden de buit in de redactieruimte grondig na, op zoek naar smeuïge nieuwtjes en vertrouwelijke stukken. Dus dat die actie van NOVA en de vuilcontainer van de koningin bijzonder was, nee. En laten we eerlijk zijn, zó uniek en vertrouwelijk en schokkend was de inhoud van de gescheurde en bevlekte papiertjes nou ook weer niet.
De laatste tijd is er nogal wat te doen over vertrouwelijkheid. In Waddinxveen klagen de oppositiepartijen dat het college te veel zaken het stempel ‘vertrouwelijk’ geeft. De raad kan daardoor geen goede besluiten nemen. En in Tilburg liet de ex-chauffeur van Pim Fortuyn, gemeenteraadslid Hans Smolders, vertrouwelijke informatie lekken omdat ook hij van mening is dat het college te veel onder de pet houdt. Met als gevolg dat de raad nu bijna helemaal geen informatie meer krijgt.
Ook in Ouderkerk worden raadsleden vertrouwelijk geïnformeerd. Te vaak, vind ik. Zo is een paar weken geleden in een besloten deel van de commissie VROM een bouwplan gepresenteerd. Het college denkt, op basis van wat commissieleden bij die gelegenheid hebben gezegd, met het plan op de ingeslagen weg door te kunnen gaan. Maar zo werkt het niet. Raadsleden die niet in VROM zitten, hebben het plan nooit gezien. Dan moet het college niet raar opkijken als de raad straks moeilijk gaat doen. Veel beter was het geweest het plan in een gewone openbare vergadering te presenteren.
Net als die schets van de toekomst van het dorp Gouderak, die onlangs in een besloten deel van – alweer – die commissie VROM werd gepresenteerd. Het gekke was, dat daar de leden van de Stuurgroep Dorpsvisie Gouderak wél bij aanwezig mochten zijn. Zij hebben niet, zoals raadsleden, een soort van geheimhoudingsplicht, dus het zou mij niet verbazen als dat ‘vertrouwelijke’ plan in Gouderak al lang en breed op straat ligt.
Ik zal het ze niet kwalijk nemen.
Anderhalf jaar geleden deed de gemeenteraad onderzoek naar de gang van zaken rond de ‘Drie Locaties’ in Ouderkerk aan den IJssel. In het eindrapport staat de zin: ‘Het informeren en horen van de commissie VROM is niet hetzelfde als het informeren of horen van de gemeenteraad. De commissie is geen democratisch gekozen afvaardiging van de bevolking.’ Ook toen al was het college van mening dat de raad geïnformeerd was, op basis van bijvoorbeeld een presentatie in een besloten commissievergadering. Die fout dreigt het college nu weer te begaan.
Op mijn bureau liggen nog een paar rapporten waar het stempel ‘vertrouwelijk’ op staat. Iemand zei eens: als je wilt dat iets uitlekt, moet je er ‘geheim’ op zetten. Jammer dat er in Ouderkerk geen cultuur van lekken bestaat, en dat de professionele journalistiek zich nagenoeg geheel uit de Krimpenerwaard heeft teruggetrokken sinds het opgaan van de Goudsche Courant en het Rotterdams Dagblad in het AD.
Ik kan me wel herkennen in die raadsleden in Waddinxveen en Tilburg. Door als college veel informatie ‘vertrouwelijk’ naar de raad te sturen, ontneem je die raad de mogelijkheid goed te controleren en het college op de inhoud aan te spreken. Maximale transparantie zou het uitgangspunt moeten zijn. Als dat af en toe leidt tot wat commotie, dan is dat jammer. Zonder dat zou politiek ook erg saai zijn.